Granit Tahiri
Pas njoftimit të Presidentit Donald Trump për tërheqjen e Shteteve të Bashkuara nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, Uashingtoni pritet të ndalë financimin edhe për agjencitë e tjera të Kombeve të Bashkuara. Siç njofton korrespondentja e Zërit të Amerikës, Patsy Widakuswara, vendet e tjera të pasura kanë pak mundësi për të mbuluar mungesat që do të krijohen nga largimi i fondeve amerikane.
Kombeve të Bashkuara do t’u duhet të përballen me sfida të mëdha pas largimit të Shteteve të Bashkuara nga disa agjenci, përfshirë OBSH-në. “Fondet amerikane përbënin 18% të buxhetit në vitin 2023. Shtetet e Bashkuara ishin dhuruesi më i madh,” tha Tarik Jasareviç, zëdhënës i OBSH-së.
Në ditën e parë të mandatit të tij, Presidenti Trump nënshkroi disa urdhra ekzekutivë, përfshirë një për tërheqjen e Shteteve të Bashkuara nga Marrëveshja e Parisit për klimën. “Shtetet e Bashkuara nuk do të sabotojnë industrinë e tyre ndërsa Kina vazhdon të ndotë pa u ndëshkuar,” deklaroi Trump, ndërsa SHBA janë prodhuesi më i madh i lëndëve djegëse fosile.
SHBA janë gjithashtu kontribuuesi kryesor financiar i Kombeve të Bashkuara. Elise Stefanik, emëruar nga Trump si ambasadore në OKB, e përmendi UNICEF dhe Programin Botëror të Ushqimit si agjenci efektive, por ndalimi i fondeve për agjencitë e tjera, si UNRWA (e cila ndihmon refugjatët palestinezë), mbetet pjesë e politikës amerikane. “Taksat tona nuk duhet të mbështesin agjenci që shkojnë kundër interesave amerikane,” shtoi Stefanik.
Përpjekjet për të mbuluar humbjet nga financimi amerikan kanë ardhur nga vendet e Bashkimit Evropian, të cilat rritën kontributet për shumë agjenci të OKB-së pas uljes së mbështetjes nga Trump në vitin 2017. Megjithatë, ato janë gjithashtu të përqendruara në mbështetje për Ukrainën për shkak të skepticizmit të Trump ndaj ndihmës për Kievin.
Përgjigja e vendeve si Kina pritet të jetë më e kufizuar, pasi ato janë të vetëdijshme për vështirësitë ekonomike që po përballen dhe kanë mundësi të kufizuara për të kontribuar më shumë. Richard Gowan, nga Grupi Ndërkombëtar i Krizave, thotë se OKB-ja nuk ka shumë mundësi alternative për financim.
Kjo është hera e dytë që Trump tërheq SHBA-në nga Marrëveshja e Parisit, pas vendimit të tij të parë në vitin 2017. Ndërsa Presidenti Biden vendosi të rianëtarësojë SHBA-në në marrëveshjen mbi klimën në 2021, analistët paralajmërojnë se ky ndryshim mund të ndikojë në angazhimin e vendeve të tjera për të luftuar ngrohjen globale.
Aktivistët mjedisorë kundërshtuan vendimin e Trump, duke theksuar se një tërheqje e SHBA-së nga Marrëveshja e Parisit do të kishte pasoja për mjedisin dhe ekonominë globale. Pas formalizimit të tërheqjes, SHBA do t’i bashkohen Iranit, Libisë dhe Jemenit si vendet e vetme që nuk janë pjesë e marrëveshjes.
